Tarihe, Gebze’den ışık tutuluyor

Batı Anadolu’nun bilinen en eski yerleşmesi konumundaki Bilecik Bahçelievler’de başlatılan kazı çalışmalarının yürütücülüğünü yapan TÜBİTAK MAM araştırmacıları tarihe ışık tutuyor. TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi (MAM) Yer ve Deniz Bilimleri Enstitüsü’nde (YDBE) 2016 yılında hizmete başlayan Ulusal 1MV Hızlandırılmış Kütle Spektrometresi Laboratuvarı’nda çalışmalar tüm hızıyla devam ediyor. Bu yılın başında TÜBİTAK MAM ve Bilecik Belediyesi ile yapılan anlaşma ile ‘Bilecik Bahçelievler Kazısı Neolitik Dönem Tarihlerinin Araştırılması’ projesi başlatıldı. Başlatılan proje ile yapılan kazılarda çıkan malzemelerin TÜBİTAK MAM YDBE AMS laboratuvarında incelenip tarihlendirilmesi yapılıyor. 2 BİNDEN FAZLA TARİHLENDİRME YAPILDI TÜBİTAK MAM Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Osman Okur çalışmalar hakkında yaptığı açıklamada şu ifadelere yer verdi; “2016 yılında hizmete başlayan TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi (MAM) Yer ve Deniz Bilimleri Enstitüsü (YDBE), Ulusal 1MV Hızlandırılmış Kütle Spektrometresi (AMS) Laboratuvarı’nda bugüne kadar iki binden fazla malzemenin tarihlendirilmesi yapıldı. Ülkemizde yer bilimleri, arkeoloji, çevre bilimleri ve adli tıp alanında ihtiyacı karşılamak için kurulan laboratuvarda şimdiye kadar iki yüzden fazla projeye tarihlendirme amaçlı Karbon 14 analizleri ile destek verildi. 15 FARKLI ORGANİK KALINTI TARİHLENDİRİLECEK 2021 yılında ise Bilecik Belediyesi ile yapılan anlaşma ile ‘Bilecik Bahçelievler Kazısı Neolitik Dönem Tarihlerinin Araştırılması’ projesi başlatıldı. Proje yürütücülüğünü TÜBİTAK MAM araştırmacılarının yaptığı bu çalışma ile Bilecik Belediyesi’nin Bahçelievler neolitik yerleşmesinin, kazı çalışmalarında çıkan malzemelerin TÜBİTAK MAM YDBE AMS laboratuvarında incelenip tarihlendirilmesi amaçlanıyor. Kazıda çıkan ölçüme uygun 15 farklı organik kalıntı malzemeden proje süresince tarihlendirme çalışmaları yapılacak. MİNİMUM MALZEME İLE MAKSİMUM VERİ Karbon 14 tarihlendirme çalışmalarını TÜBİTAK MAM proje ekibinin yapacağı çalışmada, kazı başkanlığını Bilecik Müzesi, kazı danışmanlığını Doç. Dr. Erkan Fidan yapıyor.  Ülkemiz, Karbon 14 laboratuvarı araştırmacılarının kazı ekibi ile ortak yürüttüğü ilk projedir. Radyokarbon çalışmaları yüksek maliyetli çalışmalardır. Karbon 14 gibi mutlak tarihlendirme sonuçlarının kritik olduğu kazı çalışmalarında radyokarbon uzmanları yer almadığı durumlarda isabetli yapılmayan numune seçimleri bu tür çalışmaları olumsuz yönde etkileyebilmektedir. Bu projede ise radyokarbon (Karbon 14) bilgi birikimi ile kazı ekibine verilecek destek sayesinde ölçülecek minimum sayıda malzeme ile maksimum farklı veri üretilecektir. Bu sayede kazının tarihlendirme çalışmalarının verimliliğinin artırılması hedefleniyor. BU ALANIN TARİHLENDİRİLMESİ NEDEN ÖNEMLİDİR? Batı Anadolu’nun bilinen en eski yerleşmesi konumundaki Bahçelievler’de günümüzden 9000 sene önce başlayan köy hayatı yaklaşık 1000 sene boyunca devam etmiştir. Burada tarım ve hayvancılık yaparak geçindikleri anlaşılan insan topluluğuna ait, kulübe tarzında yapılmış yuvarlak ya da oval şekilli evler yanında pişmiş toprak, kemik ve taştan aletler ve binlerce seramik parçası ele geçirilmiştir. Buluntular arasında kemik bir müzik aleti ve muska, pişmiş topraktan hayvan heykelcikleri ve yün eğirmeye yarayan ağırşak, mermer ve serpantin taşından baltalar yanında evlerin arasındaki boş alanlara gömülmüş toplam 11 insan iskeleti de gün ışığına çıkarılmıştır.”